Παρασκευή 31 Ιανουαρίου 2014

«Η πνευματική προετοιμασία για την Εθνική Επανάσταση» - Ο Εκπαιδευτικός Όμιλος μετά την Κατοχή (Γενάρης 1946 – Ιούνης 1946) – 12ο τελευταίο



Ολοκληρώνουμε με την παρούσα ανάρτηση την ιστορία του Εκπαιδευτικού Ομίλου, που ξεκίνησε στα 1910 και με διαλείμματα έφτασε μέχρι τις αρχές του 1948. Τα κείμενα είναι του Ηρακλή Κακαβάνη και δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό «ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΙΔΕΙΑΣ» τεύχ. 35-36,  και 39 το 2009.

Η πνευματική προετοιμασία για την Εθνική Επανάσταση


Το Μάρτη του 1947 ο Εκπαιδευτικό Όμιλος αφιερώνει δύο συγκεντρώσεις για τον πανηγυρισμό της εθνικής γιορτής. Τη Δευτέρα 17/3 με θέμα την εκπαίδευση κατά την Επανάσταση και για τον παιδαγωγό Γρηγόριο Κωνσταντά με εισηγητή τον Κ.Γ. Καλατζή και την παραμονή της επετείου Δευτέρα 24/3 ομιλία του Χρ. Θεοδωρίδη με θέμα «Η πνευματική προετοιμασία για την Εθνική Επανάσταση». Διαβάστηκαν και αποσπάσματα από έργα προεπαναστατικών συγγραφέων (Ρήγα, Παπαφλέσσα κ.ά.) . Μίλησε επίσης η Αλεξ. Κότου για τη συμβολή της Ελληνίδας από το ’21 ως τα σήμερα, στους αγώνες της ελευθερίας». Ποίημα απήγγειλε η δ. Ρώτα και έκλεισε η εκδήλωση με τον Εθνικό Υμνο.
Η χρονιά ολοκληρώνεται με τη συζήτηση του θέματος «Λογοτεχνία και Παιδεία» και εισηγητή τον Γιάννη Μηλιάδη. Τη Δευτέρα 28 Απρίλη αρχίζει ο κύκλος και ακολουθούν οι συγκεντρώσεις στις 5/5, 12/5, 19/5, 26/5 που είναι η τελευταία της περιόδου.
Ακολουθεί η Γενική Συνέλευση του Ομίλου την Τρίτη 17 Ιούνη με την προεδρία του καθηγητή Ν. Βέη. Η συνέλευση ασχολήθηκε με την ανασκόπηση του έργου που έγινε στη διάρκεια της χρονιάς και με τον προγραμματισμό των άμεσων επιδιώξεων του Ομίλου. «Στη γενική συνέλευση έγινε πραγματολογική εξέταση τη δράσης του Ομίλου μέχρι σήμερα. Εξάρθηκαν οι καλές της πλευρές, όπως είναι κυρίως οι ταχτικές συγκεντρώσεις της Δευτέρας. Οι συγκεντρώσεις αυτές είχαν πυκνό και μόνιμο ακροατήριο, που παρακολουθούσε με ζωηρό ενδιαφέρον και πήρε ενεργό μέρος στις συζητήσεις». Από τις αρχαιρεσίες εκλέχτηκε νέο Διοικητικό Συμβούλιο από τους Χρ. Θεοδωρίδη, Ρ. Ιμβριώτη, Γιάννη Κωνστανταράκη, Μ. Οικονόμου, Στρ. Παπαδάκη, Στρ. Σωμερίτη και Κ. Σωτηρίου. Μέλη της εξελεγκτικής Επιτροπής εκλέχτηκαν η Ολ. Μπρεδήμα, Π. Βρετός και Κ. Μακρής[1].
Το Νοέμβρη επαναρχίζουν οι δευτεριάτικες συγκεντρώσεις της νέας περιόδου, «στις 6μ.μ. στην αίθουσα των Εμποροϋπαλλήλων και παρακολουθούνται με ενδιαφέρον από πολύν κόσμο που βρίσκει σε αυτές μιαν αληθινή όαση μέσα στις σημερινές πνευματικές συνθήκες»[2].
Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ομίλου στις 24 Νοέμβρη κατάρτισε δύο σειρές θεμάτων για το πεντάμηνο Νοέμβρης 1947 – Μάρτης 1948.
Πρώτη κατηγορία: 1. Η διοίκηση της παιδείας
                               2. Η προστασία του παιδιού
                               3. Η διδασκαλία των Νέων Ελληνικών[3]
                               4. Το παιδικό βιβλίο (φιλολογικό –διδαχτικό)[4]
Δεύτερη κατηγορία: 1. Πώς είδα το δάσκαλο και το σχολείο στη Γαλλία και
την Αμερική.
                               2. Η δημοτική γλώσσα στην εφημερίδα
                               3. Η μορφή και το περιεχόμενο στη λογοτεχνία[5]
                               4. Τα περιοδικά της πλατιάς κυκλοφορίας
Τα θέματα της πρώτης κατηγορίας θα εναλλάσσονταν με αυτά της δεύτερης. Για τα θέματα της πρώτης θα ακολουθούσε συζήτηση ενώ για αυτή της δεύτερης κατηγορίας θα γινόταν απλή ανάπτυξη, χωρίς συζήτηση.
Σχετικό ρεπορτάζ του «Ριζοσπάστη» με υπογραφή Τ.Α.Β. εκτιμά: «Και η φετινή περίοδος του Εκπαιδευτικού Ομίλου» προμηνύεται γόνιμη σε πνευματικές ζυμώσεις, αν κρίνει κανείς από τη σπουδαιότητα των θεμάτων που πρόκειται να συζητηθούν και το ενδιαφέρον με το οποίο παρακολουθεί τις συζητήσεις ο πνευματικός κόσμος».
Η χρονιά ξεκίνησε στις 17 Νοέμβρη με την εισήγηση του αντιπροέδρου του Ομίλου κ. Κωνστανταράκη με θέμα η «Διοίκηση της Παιδείας». «Εισηγήθηκε διεξοδικά το ζήτημα. Το πρώτο μέρος της εισήγησής του υπήρξε μια σύντομη ιστορική αναδρομή της διοίκησης της παιδείας από την ίδρυση του ελεύθερου κράτους ως τα σήμερα. Στο δεύτερο μέρος ο εισηγητής υπέδειξε ορισμένα μέτρα που κατά τη γνώμη του είναι αναγκαία για τη βελτίωση της διοίκησης της παιδείας μας.
Η συζήτηση συνεχίστηκε στις 24 Νοέμβρη, την 1 Δεκέμβρη και έκλεισε στις 8 Δεκέμβρη. Στη διάρκεια της συζήτησης του το λόγο πήραν οι Παπανικολάου, Μπαρμπαστάθης, Σταύρου, Γαβρισέας κ.ά. Ο αντιπρόεδρος κ. Κωνστανταράκης έκανε μια σύντομη ανακεφαλαίωση των συζητήσεων και ο Κ. Σωτηρίου διατύπωσε τα συμπεράσματα της συζήτησης.
Στις 8 Δεκέμβρη αναπτύσσεται το θέμα «Πώς είδα το σχολείο στη Γαλλία και Αμερική» και εισήγηση του Χρ. Σούλη με θέμα «Πώς είδα το δάσκαλο στη Γαλλία» και επακολούθησε μικρή πληροφοριακή συζήτηση.

Τελευταία αναφορά για τον ΕΟ βρίσκουμε στον ΑΝΤΑΙΟ, τεύχος Φλεβάρη 1948, όπου στη στήλη τον περιοδικών και αναφερόμενο στο τεύχος Φλεβάρη του περιοδικού «Παιδεία» με κύριο άρθρο για τη «Διοίκηση της Παιδεάις» αναφέρει: «Είναι κρίμα που η ‘’Παιδεία’’ δεν παρακολούθησε τη γόνιμη συζήτηση επάνω στο πρόβλημα της διοίκησης της Παιδείας που έγινε στις δευτεριάτικες συγκεντρώσεις του Εκπαιδευτικού Ομίλου. Θα είχε πολύ να ωφεληθεί. Θα έβλεπε ποια είναι τα πραγματικά αίτια για το σημερινό κατάντημα στη διοίκηση της Παιδείας και ποια είναι τα ουσιαστικά μέτρα για να αποχτήσουμε πραγματικά δημοκρατική διοίκηση της παιδείας»[6].
Η Ελλη Αλεξίου παραθέτει τη μαρτυρία του Γιάννη Ιμβριώτη στα τέλη Απρίλη αρχές Μάη 1961 όταν βρέθηκαν στο Βουκουρέστι: «μου είπε που τον ρώτησα, πως και εκείνος πήγαινε ταχτικά στον ‘’Όμιλο’’ και πως συχνά συνεδριάζανε στο σπίτι του Χ. Θεοδωρίδη. Μια φορά μάλιστα, μου είπε, που ο Θεοδωρίδης ήταν άρρωστος στο κρεβάτι, έκαμε επιδρομή η Ασφάλεια στην ώρα της συνεδριάσεως. Ηλεγξε όλων τις ταυτότητες και έφυγε. ‘’Αυτό με τις ταυτότητες το ‘κανε συχνά, στο δρόμο, στα καφενεία, για να τρομοκρατεί τον κόσμο. Μπλοκάριζε τους δρόμους, τις συνοικίες… έτσι πολλοί άρχισαν να φοβούνται… δεν ήρχουνταν και ο Όμιλος ατόνησε. Δεν έκλεισε κανονικά…’’»[7].
Τα περισσότερα και πιο δραστήρια μέλη του Ομίλου ήταν ήδη στα ξερονήσια. Και εκεί όμως δε σταμάτησαν το εκπαιδευτικό τους έργο.



[1] «Ελεύθερα Γράμματα», 1 Ιουλίου 1947, τεύχος 2, σελ. 46
[2] «Ελεύθερα Γράμματα», 15 Δεκεμβρίου 1947, τεύχος 6, σελ. 173
[3] Αρθρο με τον ίδιο τίτλο, «Η διδασκαλία των Νέων  Ελληνικών» του Κ. Κόντου δημοσιεύτηκε στα «Ελεύθερα Γράμματα».
[4] ομότιτλο άρθρο, «Το παιδικό βιβλίο» δημοσιεύτηκε σε 2 συνέχειες στο περιοδικό «ΑΝΤΑΙΟΣ». Επρόκειτο για ένα πόρισμα του κύκλου μελέτης για τα άμεσα αιτήματα της Παιδείας, που έγινε δεκτό από τον Τομέα Εκπαιδευτικών της ΕΠ - ΑΝ
[5] Τα «Ελεύθερα Γράμματα» στο σχετικό θέμα το διατυπώνουν ω «Το φιλολογικό βιβλίο (φιλολογικό διδαχτικό),
[6] Η συγκεκριμένη συζήτηση έγινε στον Όμιλο στο διάστημα από 7 Νοέμβρη έως 8 Δεκέμβρη 1947
[7] Ελλη Αλεξίου «Βασιλική Δρυς – το χρονικό της εκπαίδευσης», σελ. 92, εκδόσεις «Καστανιώτη», 1980

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου